بام سبز
Green Roof
تاریخچه کاربرد بامهای سبز
بامهای سبز مدرن که از سیستم لایه های پیش ساخته تشکیل می شوند، بالنسبه
پدیده ای نو می باشند. این نوع بامها در دهه 1960 در آلمان توسعه و به
بسیاری از کشورهای اروپا گسترش یافتند. بر اساس برآوردهای موجود، امروزه
حدود 10 درصد از کل بامهای آلمان، بام سبز می باشند. ایلات متحده نیز
بامهای سبز قابل توجهی دارد، اما تعداد آنها به اندازه اروپا نیست.
مزایای بامهای سبز
• تامین فضایی سازگار و مطبوع برای کاربران ساختمان – به دلیل قراردادن
حیاط و پاسیو
• امکان پرورش میوه جات، سبزیجات و گلها
• کاهش بار گرمایش (با افزودن توده و لایه عایق حرارتی) و سرمایش بنا (از
طریق سرمایش تبخیری) – بویژه اگر بصورت شیشه ای بوده و بعنوان گلخانه و یا
سیستم گرمایش غیرفعال خورشیدی عمل نماید. بر اساس پژوهشی که در سال 2005
توسط Brad Bass از دانشگاه تورنتو انجام یافت، نشان داده شد که بامهای سبز
می توانند اتلاف گرمایش و مصرف انرژی را در زمستان به مقدار قابل توجهی
کاهش دهند.
• کاهش اثرات گرمایش و تغییرات آب و هوایی شهری
• افزایش محدوده زندگی (بامهای سبز می توانند بعنوان فضای تفریح، استراحت
مورد استفاده قرارگیرند.)
• کاهش سیلاب
• تصفیه هوا و کاهش CO2 هوا
• کاهش و تعدیل شدت صداهایی که تا dB18 وارد ساختمان می شود و از آن خارج
می شود به میزان dB3 یا بیشتر
• افزایش زیستگاه جانداران در مناطق مسکونی
• بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم کردن یک فضای سبز زیبا
• بالا بردن طول عمر غشای بام (دو یا سه بار بیشتر) با محافظت از آن در
برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوایی
• افزایش ارزش ملک
معایب بامهای سبز
• برخی پیامدهای منفی استفاده از بامهای سبز به شرح زیر است:
• نیاز به تقویت سازه بامهای موجود برای استقرار بام سبز و وجود این حقیقت
که اغلب این بامها برای حضور انسان طراحی نمی شوند.
• در برخی موارد، تطبیق طراحی این بامها با شرایط اقلیمی منطقه کاری دشوار
است.
• بامهای سبز همچنین نیازمند معیارهای سازه ای قابل قبول می باشند. بسیاری
از بامهای موجود، بدلیل بار وزن ملزومات خاک و گیاهان برای دارابودن بام
سبز مناسب نیستند. (در این بین یک دال بتنی در تبدیل به بام سبز بسیار
کاراتر از دالهای چوبی یا فلزی است).
انواع بامهای سبـــز
بامهای سبز می توانند در انواع "متمرکز و فشرده"، "نیمه متمرکز " و "گسترده
یا وسیع" بسته به عمق متوسط کشت و میزان تاسیسات مورد نیاز طبقه بندی شوند.
بامهای سنتی سبز که نیازمند عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان حجیم و چمن
معمولی می باشند، به عنوان بام های سبز متمرکز مطرحند. این نوع بامها
نیازمند آبیاری، کوددهی و سایر مراقبتها می باشند. در مقابل، بامهای سبز
وسیع یا گسترده، به عنوان سیستمهای خودنگهدار در نظر گرفته شده و به حداقل
تاسیسات نگهداری، شاید تنها یکبار در سال هرس یا کوددهی برای افزایش رشد
گیاهان، نیاز دارند. این نوع از بامهای سبز می توانند در لایه بسیار نازکی
از "خاک" (اغلب از کودهای آلی با فرمول ویژه استفاده می شود)، قرار گیرند.
بدین ترتیب بام های متمرکز، محیط کشت ژرف و عمیقی دارند و در دسترس هستند
(می توانند به عنوان یک فضای باز در نظر گرفته شوند). مثالی از یک بام سبز
متمرکز، بام مرکز Manulife است که در بالای یک پارکینگ قرار گرفته است. بام
سبز 25 ساله ای که در جای مناسبی با درختان بالغ و تنومندش، مستقر شده است.
بام سبز متمرکز مرکز Manulife
در مقابل، بام سبز گسترده، محیط کشت سطحی و کم عمقی دارد و معمولاً قسمتی
از یک سیستم بامی و قسمتی از ساختار ساختمان سبز می باشد. یک بام سبز
گسترده به طور کلی در دسترس و مورد استفاده کارکردی نیست. بام شرکتMountain
Equipment نمونه ای از یک بام سبز گسترده می باشد که در سال 1998 ساخته شده
است.
بام شرکت Mountain Equipment
طبقه بندی دیگر در خصوص بامهای مسطح و شیبدار است. بامهای سبز شیبدار،
مشخصه برجسته بسیاری از ساختمانهای اسکاندیناویایی هستند که نیازمند طراحی
ساده تری در قیاس با بامهای تخت می باشند. چرا که شیب بام کاهش خطر نفوذ آب
از طریق سازه بام را با استفاده از لایه های آب بندی و زه کشی کمتری نسبت
به بام تخت موجب می گردد.
اجزای تشکیل دهنده بامهای سبز
بطور کلی اجزا عمده تشکیل دهنده یک بام سبز را می توان مطابق شکل زیر نشان
داد:
منابع:
http://en.wikipedia.org
http://www.toronto.ca/greenroofs
http://www.groundwork-sheffield.org.uk
